پاسخ به چند پرسش درباره تهیه و تزریق واکسن آنفلوآنزا - گردشگران شاد

به گزارش گردشگران شاد، در آستانه فصل سرد سال که نگرانی ها از همه گیری و همزمانی آنفلوآنزا با کرونا افزایش یافته، بسیاری از مردم دغدغه تامین واکسن آنفلوآنزا دارند و بعضی هم زودتر از اعلام رسمی، روانه داروخانه ها و حتی بازار آزاد شده اند و شنیده می گردد که مواردی هم مبالغ چندصدهزار تومانی بابت خرید و پیش خرید از بازار آزاد پرداخته اند...

به گزارش ایسنا، این درحالیست که طبق تاکید متخصصان تلقیح همگانی این واکسن ضرورتی ندارد و تزریق آن تنها برای افراد در گروه های پرخطر توصیه می گردد. از طرفی هم از آنجا که راه های پیشگیری از آنفلوآنزا مشابه پیشگیری از کروناست، به علت رعایت مردم در استفاده از ماسک و فاصله گذاری ها و شستن دست ها و همچنین تجربه نیمکره جنوبی زمین، پیش بینی می گردد که امسال در نیمکره شمالی نیز احتمالا با کاهش موارد آنفلوآنزا روبرو خواهیم بود.

در این گزارش سعی می کنیم به سوالاتی که این روز ها پیرامون واکسن آنفلوآنزا وجود دارد، پاسخ دهیم.

شرایط خرید واکسن آنفلوآنزا برای امسال

هر سال با نزدیک شدن به مهر ماه و فصل سرد، دغدغه ها برای تامین واکسن آنفلوآنزا افزایش می یابد. مدت زمانی طول می کشد تا واکسن آنفلوآنزا در بدن ایمنی ایجاد کند، دو هفته است، بنابراین باید قبل از شروع سرما آن را تزریق کرد. بر همین اساس به دلیل احتمال همزمانی کرونا با آنفلوآنزا، رییس سازمان غذا و دارو در شهریور ماه امسال خاطرنشان کرد امسال پنج برابر سال گذشته واکسن آنفلوآنزا تامین می کنیم.

بر این اساس به گفته دکتر سید حیدر محمدی - مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، امسال 2.5 میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا برای گروه هایی که تزریق این واکسن برایشان لازم است، مانند بیماران پیوندی، قلبی-تنفسی، زنان باردار و... پیش بینی شد و در حوزه تامین واکسن برای سایر افراد هم نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی اجرا شده؛ به طوری که تامین 16 میلیون دوز واکسن پیش بینی شده است.

در عین حال با توجه به اینکه امسال به دلیل شیوع کرونا همه کشور ها در کوشش بودند تا واکسن آنفلوآنزا را برای شهروندان خود تامین نمایند و از طرفی با توجه به مشکلاتی که تحریم ها در راستا واردات دارو و واکسن کشور ایجاد نموده، بازار تامین واکسن آنفلوآنزا هم پر دغدغه بود. به هر حال واردات بخشی از واکسن های سفارش داده شده تا کنون اجرا شده و اعلام شد که توزیع این واکسن در مرحله اول در شبکه بهداشتی از اواخر شهریور و اوایل مهر ماه شروع می گردد.

نحوه توزیع واکسن آنفلوآنزا چگونه است؟

بر این اساس با توجه به رقابت جهانی برای تامین واکسن آنفلوآنزا، افزایش مطالبات مردمی برای تزریق این واکسن در پاییز سخت کرونایی و از آنجایی که واکسن های تامین شده کفاف تمام جمعیت کشور را نمی دهند، لازم بود تا تمهیداتی در حوزه توزیع و عرضه واکسن آنفلوآنزا اتخاذ گردد. بر همین اساس سازمان غذا و دارو خاطرنشان کرد که در مرحله اول واکسن به معاونت بهداشت وزارت بهداشت جهت عرضه آن در شبکه بهداشت توزیع می نماید تا گروه های در معرض خطر از جمله زنان باردار، بیماران خاص، صعب العلاج، مزمن و کادر درمان، بتوانند این واکسن را به صورت رایگان در مراکز بهداشت و مراکز جامع سلامت تزریق نمایند؛ بنابراین اکنون و در مرحله اول توزیع یک و میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا در شبکه بهداشت شروع شده است.

چه کسانی در اولویت تزریق واکسن در مراکز بهداشتی هستند؟

طبق اعلام وزارت بهداشتی ها سه گروه در اولویت واکسیناسیون آنفلوآنزا در پایگاه های بهداشت و مراکز جامع سلامت قرار دارند که شامل کارکنان مراکز بهداشتی و بیمارستانی، زنان باردار و مبتلایان به بیماری های خاص هستند.

در این زمینه دکتر محمد مهدی گویا- رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به توزیع واکسن آنفلوآنزا در معاونت بهداشت و مراکز بهداشت و البته زمان بَر بودن توزیع، گفت: در روز شنبه 5 مهرماه حدود نیمی از مقدار معین شده (تخصیص 1.5 میلیون دوز واکسن آنفلوانزا) به معاونت بهداشت وزارت بهداشت تحویل داده شد که بلافاصله با هماهنگی قبلی، توزیع در سطح دانشگاه های علوم پزشکی کشور شروع شد. باید توجه کرد که با توجه به بعد مسافت و تعدد مراکز و واحد های عملیاتی، توزیع واکسن در سطح کشور طبعا زمانبر بوده که با کوشش شبانه روزی کارکنان شبکه های بهداشتی کشور در حال اجرا است.

وی تاکید نمود: اولویت دریافت واکسن آنفلوآنزا برای سه گروه کارکنان مراکز بیمارستانی، زنان باردار و مبتلایان به بیماری های خاص است. افرادیکه جزو گروه های در معرض خطر بیماری آنفلوانزا هستند به صورت تلفنی با مراکز بهداشتی هماهنگی قبلی انجام دهند و ضمن اخذ نوبت مراجعه نمایند تا در زمان مراجعه از خدمات سریع تر، اتلاف وقت کمتر و همچنین بدون تجمع و ازدحام بهره مند شوند.

شاید یک سوال آن باشد که چگونه باید تحت پوشش شبکه بهداشت نهاده شد؟ در این باره باید گفت که جمعیت روستایی سال هاست که تحت پوشش خانه های بهداشت قرار دارند و خدمات لازم را از این طریق و سطح بندی شده دریافت می نمایند. سایر افراد نیز می توانند با مراجعه به پایگاه های خدمات جامع سلامت در شهر ها و مراکز بهداشت و با تشکیل پرونده الکترونیک، تحت پوشش نظام مراقبت های اولیه بهداشتی درآیند.

البته باید توجه کرد که لزوما تحت پوشش بودن افراد در شبکه بهداشتی منجر به واکسیناسیون آن ها نخواهد شد. در مجموع برای واکسیناسیون آنفلوآنزا در امسال و در مرحله اول به وسیله شبکه بهداشت، سه گروه اعلام شده از سوی وزارت بهداشت یعنی کارکنان مراکز بیمارستانی، زنان باردار و مبتلایان به بیماری های خاص در اولویت دریافت و تزریق واکسن هستند. این افراد می توانند با مراجعه به مراکز بهداشت به صورت رایگان واکسن آنفلوآنزا را تزریق نمایند.

واکسن آنفلوآنزا در داروخانه ها موجود است؟

باید توجه کرد که واکسن آنفلوآنزا هنوز در داروخانه ها توزیع نشده است. بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو، قرار بر این شد که فاز اول توزیع واکسن از ابتدای مهر ماه در شبکه بهداشت انجام گردد که این رخ داد. حال فاز بعدی توزیع واکسن آنفلوآنزا، عرضه آن به داروخانه هاست که البته هنوز این توزیع انجام نشده است.

در این زمینه دکتر حیدر محمدی- مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو ، گفت: واکسن آنفلوانزا هنوز در داروخانه ها توزیع نشده است. در فاز دوم توزیع این واکسن که زمان آن به زودی اعلام می گردد، واکسن آنفلوانزا بین داروخانه ها هم توزیع می گردد.

دکتر کیانوش جهانپور-سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز، تاکید نمود: در حال حاضر هیچ گونه توزیعی در حوزه واکسن آنفلوآنزا در بین داروخانه ها انجام نشده است؛ بنابراین مرم برای دریافت واکسن قبل از اعلام رسمی سازمان غذا و دارو، به داروخانه ها مراجعه ننمایند. تاکید می کنم در حال حاضر واکسیناسیون آنفلوآنزا در مراکز جامع خدمات سلامت و صرفا برای کادر بهداشت و درمان، مادران باردار و بیماران خاص انجام خواهد شد و به هیچ وجه در اختیار دیگر گروه ها و افراد قرار نخواهد گرفت.

چه کسانی در اولویت دریافت واکسن از داروخانه ها هستند؟

بنابر ضرورت تامین واکسن برای گروه هایی که در معرض ریسک بیشتر ابتلا به آنفلوآنزا و شدت بیشتر بیماری قرار دارند، سازمان غذا و دارو اعلام نموده است که بعد از توزیع واکسن آنفلوآنزا در داروخانه ها، این واکسن به افراد بالای 65 سال و بچه ها بین 6 ماه تا 5 سال با ارائه کارت ملی و ثبت اطلاعات، ارایه می گردد.

قیمت واکسن آنفلوآنزا چقدر است؟

باید توجه کرد که واکسن آنفلوآنزایی که در مراکز بهداشتی در اختیار گروه های در معرض خطر گذاشته می گردد، رایگان است، اما برای تهیه واکسن از داروخانه ها باید هزینه پرداخت گردد.

بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو، از آنجایی که در حال حاضر واکسن با ارز دولتی 4200 تومانی تامین شده است، قیمت تمام شده آن برای مردم در داروخانه ها، 44 هزار تومان خواهد بود. البته در صورتی که بعد از این، تصمیمی مبنی بر واردات واکسن با ارز نیمایی اتخاذ گردد، قیمت واکسن تامین شده با ارز نیمایی از سوی سازمان غذا و دارو اطلاع رسانی می گردد.

آیا همه مردم احتیاج به تزریق واکسن آنفلوآنزا دارند؟

باید توجه کرد که میزان ایمنی واکسن آنفلوانزا بین 30 تا 35 درصد است؛ بنابراین فقط افراد پر خطر مانند سالمندان بالای 65 سال، بچه ها، بیماران قلبی-عروقی، افراد مبتلا به بیماری های نقص ایمنی، کادر بهداشت و درمان و... که ممکن است امکان و شدت ابتلا به آنفلوآنزا در آن ها بیشتر باشد، احتیاج به تزریق این واکسن دارند و احتیاجی به تزریق واکسن آنفلوانزا از سوی همه افراد نیست.

از طرفی بر اساس گفته کارشناسان بهداشت و درمان با توجه به اینکه در حال حاضر عمده مردم در جهت پیشگیری از ابتلا به کرونا، پروتکل های بهداشتی نظیر استفاده از ماسک، حفظ فاصله فیزیکی از دیگران، شستن مداوم دست ها، عدم تماس دست آلوده با چشم، دهان و بینی و... را رعایت می نمایند، احتمال شیوع آنفلوآنزا طی امسال کمتر خواهد بود. این تجربه ای است که در نیمکره جنوبی که فصل سرما را گذرانده نیز دیده شده است؛ به طوری که طبق اعلام کمیته اپیدمیولوژی کرونا در وزارت بهداشت، محدودیت ها در هنگ کنگ، گسترش آنفلوآنزا را سرکوب نموده و در زمستان امسال در استرالیا، شیوع آنفلوآنزا بسیار پایین بوده است.

در کشور های دیگر نیم کره جنوبی، از جمله شیلی و آفریقای جنوبی نیز یک تصویر مشابه در خصوص آنفلوآنزا و سایر بیماری های زمستانی، در شش ماهه اول سال که زمستان را تجربه نموده اند، وجود داشته است.

هرچند که نمی توان با اطمینان گفت که در زمستان نیم کره شمالی نیز همین الگو اتفاق افتد، اما به نظر می رسد که بهترین کار این است که اجازه دهیم افراد در معرض خطر واکسن آنفلوآنزا را تزریق نمایند و در عین حال بیشتر رعایت پروتکل های بهداشتی را که این روز ها مقداری نزولی شده، مدنظر قرار دهیم تا هم از آنفلوآنزا در امان بمانیم، هم از کرونا.

می توان واکسن آنفلوآنزا را از بازار آزاد و یا به صورت اینترنتی خرید؟

متاسفانه در آستانه فصل آنفلوآنزا که نگرانی هایی از احتمال همزمانی ابتلا به کرونا و آنفلوآنزا مطرح می گردد، عده ای برای پول های مردم کیسه دوختند. به طوری که یا در بازار آزاد و یا به صورت اینترنتی، با قیمت های چند صد هزار تومانی نسبت به فروش واکسن آنفلوآنزا اقدام می نمایند. این درحالیست که واکسن هایی که از مراکز غیرمجاز و یا به صورت اینترنتی تهیه می شوند، نه تنها ممکن است تقلبی بوده و منجر به عارضه ای در فرد شوند، بلکه حتی اگر تقلبی نباشند، قاچاق هستند و ممکن است به درستی نگهداری و حمل نشده باشند.

در این زمینه دکتر علی فاطمی-نایب رییس انجمن داروسازان ایران، چندی پیش، گفت: باید توجه کرد که واکسن آنفلوآنزا، واکسنی است که باید تحت زنجیره سرد نگهداری گردد و اگر از یخچال خارج گردد، کارایی اش را از دست می دهد. بر همین اساس مهم است که بلافاصله بعد از خروج واکسن آنفلوآنزا از یخچال به سرعت آن را تزریق کرد. بر همین اساس در بسیاری از کشور های جهان تزریق واکسن آنفلوآنزا را در داروخانه ها انجام می دهند تا خروج آن از زنجیره سرد تا زمان تزریق، طولانی نگردد.

وی تاکید نمود: در حال حاضر هم واکسن آنفلوآنزا و هم واکسن کرونای تقلبی در بازار وجود دارد و شیادانی هستند که با این موارد از مردم کلاهبرداری می نمایند.

سازمان غذا و دارو هم در این زمینه طی اطلاعیه ای نسبت به فروش واکسن آنفلوآنزا تقلبی در بازار هشدار داد و خاطرنشان کرد: مردم به هیچ عنوان نباید اسیر تبلیغات عرضه این دارو در خارج از مراکز بهداشتی و داروخانه ها شوند، زیرا سلامت این واکسن ها به هیچ عنوان مورد تأیید این سازمان نیست.

به مردم اطمینان خاطر داده می گردد که واکسن مورداحتیاج تمامی افراد پرخطر، در چند فاز به وسیله شبکه بهداشتی و داروخانه ها عرضه خواهد شد، بنابراین از مردم می خواهیم اخبار را از مراجع معتبر دنبال نموده و طبق اعلام سازمان غذا و دارو نسبت به تهیه آن اقدام نمایند.