لزوم تدوین نقشه علمی اقتصاد مقاومتی، مهاجرت سالانه 150 هزار نیروی تحصیلکرده به دلیل بیکاری - گردشگران شاد

به گزارش گردشگران شاد، رییس پژوهشگاه هوافضا با اشاره به آمارهای بین المللی با تاکید بر این که رشد علمی کشور متوقف و یا کند نشده است، گفت: شرط استفاده از دستاوردهای علمی کشور و رسیدن به اقتصاد مقاومتی در اختیار داشتن سهمی از بازارهای بین المللی است و برای این منظور باید کالاهای تولیدشده ما مبتنی بر استعداد منطقه ای و مبتنی بر نقشه علمی اقتصاد مقاومتی باشد.

دکتر فتح الله امی در گفت وگو با گردشگران شاد با تاکید بر این که کشور با کاهش رشد علمی روبرو نیست، اضافه نمود: گزارش پایگاه ISI تا سال 2015 نشان می دهد که در مهندسی کامپیوتر از رتبه 41 در سال 2000 به رتبه 14 در سال 2014 رسیده ایم، به این معنی که 7 رتبه ارتقاء داشته ایم.

وی با بیان این که در مهندسی شیمی از رتبه 29 در سال 2000 به رتبه 3 در سال 2014 ارتقاء یافته ایم، اظهار کرد: در رشته مهندسی میکروالکترونیک از رتبه 48 در سال 2000 به رتبه 18 در سال 2014 رسیده ایم و در حوزه نانو فناوری نیز از رتبه 64 در سال 2000 به رتبه 7 در سال 2014 نائل شده ایم.

رییس پژوهشگاه هوافضا با تاکید بر این که در حوزه سلول های بنیادی از رتبه 43 در سال 2003 به رتبه 13 ارتقاء یافته ایم، خاطر نشان کرد: علاوه بر آن در رشته مکانیک از رتبه 35 به رتبه 5 و در حوزه فیزیک هسته ای از رتبه 43 در سال 2000 به رتبه 14 در سال 2014 دست یافته ایم.

به گفته وی، ایران در بین سال های 2000 تا 2014 در حوزه رباتیک از رتبه 42 به رتبه 14، در حوزه پلیمر از رتبه 29 به رتبه 8، در حوزه منابع آب از رتبه 48 به رتبه 11، در حوزه ریاضی از رتبه 45 به رتبه 11 و در حوزه مواد نیز از رتبه 49 به رتبه 12 نائل شده است.

امی با تاکید بر این که بر اساس گزارش پایگاه ISI رشد علمی ایران طی این سال ها فراز و فرود داشته است، ولی هیچ گاه با کاهش رشد علمی روبرو نبوده ایم، گفت: در برخی از رشته ها مانند میکرو الکترونیک از رتبه 48 در سال 2000 به رتبه 38 در سال 2001 رسیده ایم و در سال 2002 به رتبه 44 نزول کردیم و هم اکنون به رتبه 18 رسیده ایم.

تعداد مقالات پراستناد

امی با اشاره به وضعیت ایران در زمینه مقالات پراستناد گفت: ایران در سال 2005 تنها 13 مقاله پر استناد داشته است که این تعداد به 229 مقاله در سال 2014 رسیده است.

وی، سهم کمیت تولید مقالات علمی و مقالات پراستناد ایران را تا سرانجام سال گذشته روند رو به رشدی دانست؛ به گونه ای که سهم ایران در سال 2006 در این زمینه 0.32 بوده است که این میزان به 1.56 درصد رسیده است.

دانشگاه های ایران در میان دانشگاه های برتر دنیا

رییس پژوهشگاه هوافضا با اشاره به قرار دریافت دانشگاه های ایران در میان دانشگاه های برتر دنیا، یادآور شد: بر اساس گزارش پایگاه ISI تا سال 2011 هیچ یک از دانشگاه های کشور در میان رتبه بندی ها قرار نداشت؛ ولی در سال 2013 تعداد 5 دانشگاه و در سال 2015 تعداد 13 دانشگاه کشور جزء دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته اند.

مقالات داغ ایرانی و رشد فناوری در کشور

وی با اشاره به رشد مقالات داغ دانشمندان کشور، گفت: مقالات داغ محققان ایرانی از 0.67 درصد در سال 2011 به 1.56 درصد در سال 2014 رسیده است.

امی با تاکید بر این که ایران در حوزه تولید فناوری در وضعیت مناسبی قرار گرفته است، اضافه نمود: تعداد پارک های علم و فناوری از 31 پارک در سال 1390 به 36 پارک در سال 1394 افزایش یافته، ضمن آن که مراکز رشد ایجاد شده در کشور از 113 مرکز در سال 90 به 156 مرکز در سال 94 رسیده است.

رییس پژوهشگاه هوافضا با بیان این که هیچ شرکت دانش بنیان دارای مجوز تا سال 90 تاسیس نشده بود، اظهار کرد: ولی تعداد 586 شرکت دانش بنیان دارای محوز دانش بنیان در سال 94 تاسیس شد.

وی تعداد واحدهای فناوری کشور را 2 هزار و 518 واحد تا سال 90 ذکر کرد که این تعداد در سال 94 به 4 هزار و 440 واحد رسیده است و گفت: تعداد مراکز کارآفرینی از سال 90 تا 94 به 112 مرکز بالغ شده است و تعداد اشتغال ایجاد شده در پارک های علم و فناوری از 16 هزار و 542 نفر شاغل در سال 90 به 25 هزار نفر شاغل در پارک ها در سال 94 افزایش یافته است.

امی، میزان حمایت های اقتصادی اعطاء شده از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به بخش پژوهشی ر ا از 31 میلیارد ریال در سال 91 به 263 میلیارد ریال در سال 94 مطرح نمود و ادامه داد: تا سال 1392 هیچ دفتر انتقال تکنولوژی (TTO) در کشور ایجاد نشده بود، ولی تا سال 94 تعداد 4 دفتر انتقال فناوری برای صدور فناوری در کشور راه اندازی شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس میزان صادرات محصولات شرکت های دانش بنیان کشور را از 14 میلیون دلار در سال 92 به 50 میلیون دلار در سال 93 ذکر کرد و گفت: تعداد اختراعات از 321 مورد در سال 90 به 387 اختراع در سال 93 رسیده است.

وی با اشاره به تعداد قراردادهای منعقد شده و فروش فناوری در فن بازار، توضیح داد: اولین فن بازار در سال 91 برگزار گشت که گردش اقتصادی آن 30 میلیارد ریال بود که این میزان در سال 93 به 237 میلیارد ریال بالغ شده است.

اهمیت اقتصاد دانش بنیان

رییس پژوهشگاه هوافضا، اقتصاد دانش بنیان را ریشه و مبنای اقتصاد مقاومتی دانست و یادآور شد: به طور کلی از بعد از انقلاب اقتصاد کشور به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کرد، به ویژه در دولت های دوم و سوم پایه و اساس اقتصاد مقاومتی شکل گرفت.

وی، اقتصاد مقاومتی را اقتصاد درون گرا توصیف کرد و گفت: به دلیل این که در ابتدای انقلاب، اساس اقتصاد کشور بر پایه اقتصاد مقاومتی شکل گرفت، از این رو توفان های اقتصادی منطقه ای اثری بر اقتصاد کشور نداشته است و در حال حاضر این اقتصاد در حال تبدیل شدن به یک مکتب اقتصادی است.

امی گفت: اقتصاد مقاومتی باید راه ما را برای ورود به بازارهای دنیای باز کند؛ همان کاری که در چین رخ داد. این کشور جهت خود را به اقتصاد بین الملل باز کرد، به این معنی که اقتصاد این کشور از درون اقتصاد سوسیال و از برون امپریال است و با این روش توانست سهمی از بازارهای بین المللی دریافت کند.

وی با تاکید بر ضرورت داشتن سهمی از بازارهای دنیای گفت: دنیا تبدیل به دهکده دنیای شده است و ما باید سهم خود را از این دهکده دنیای تعیین کنیم و برای این منظور باید کالاهای تولید شده ما مبتنی بر استعداد منطقه ای باشد.

امی، استعداد منطقه ای کشور را شامل معادن، نفت و مواد غذایی دانست و یادآور شد: در زمانی ایران حرف اول را در تولید فرش و خشکبار داشته است که این امر نشان از سهم ما از بازارهای دنیای بوده است؛ ولی امروزه کشورهایی چون چین و ویتنام فرش هایی با کیفیت بهتر از ایران به بازارهای دنیای عرضه کرده اند و خشکبار ایران نیز در بسکمک از کشورها در حال تولید است.

این محقق تاکید کرد: افرادی که می خواهند منشور اقتصاد مقاومتی کشور را تدوین کنند، باید سهم ایران را از بازارهای دنیای در زمینه هایی که استعداد آن در کشور وجود دارد، تعیین کنند که این امر نیاز به کار کارشناسی داخلی دارد؛ همانطور که نقشه جامع علمی را تدوین کردیم، باید نقشه علمی اقتصاد مقاومتی را تدوین کنیم.

وی با بیان این که اگر بخواهیم هواپیما و یا خودرو تولید کنیم کسی از ما خریداری نمی کند؛ چون شرکت هایی چون بوئینگ، ایرباس، تویوتا، بنز و پورشه در این زمینه حرف اول را در دنیا می زنند، ادامه داد: ما با این شرکت ها قادر به رقابت نیستیم و مجبوریم مرزها را ببندیم تا خودروی ساخته شده به مصرف داخلی برسد و این در حالی است که بازارهای داخلی ظرفیت محدودی دارند و این امر منجر به رکود اقتصادی در خودرو خواهد شد.

امی با اشاره به وجود 30 میلیون نیروی انسانی تحصیلکرده و 5 میلیون دانشجو در کشور، گفت: ما هم همانند چین قادر هستیم از طریق ایجاد کنندگی شرکت های بزرگ در کشور نیروی انسانی خود را وارد بازارهای دنیای کنیم. این امر برای این شرکت ها مقرون به صرفه است.

به گفته وی، از زمان تحصیل فرد در دبستان تا مقطع دکتری حدود یک میلیارد تومان از سوی دولت هزینه شده و این در حالی است که سالانه 150 تا 180 هزار نیروی تحصیلکرده به دلیل نبود اشتغال ایران را ترک و محصول تربیت نیروی انسانی کشور را سایر کشورها برداشت می کنند؛ در حالی سالانه بین 150 تا 180 هزار میلیارد تومان خسارت به کشور وارد می شود که به اقتصاد کشورهای توسعه یافته کمک می شود.

وی با اشاره به نقش شرکت های دانش بنیان در پویایی اقتصاد دانش بنیان، تاکید کرد که این شرکت ها می توانند نقش موثری در این زمینه داشته باشند مشروط بر آن که نقشه راه درستی داشته باشیم.

توجه به استعدادهای منطقه ای

رییس پژوهشگاه هوافضا با بیان این که اگر نقشه جامع علمی نداشته باشیم، نمی دانیم چگونه دیپلماسی علمی ایجاد کنیم، گفت: نقشه جامع علمی کشور تدوین شد؛ ولی کمتر از 10 درصد آن اجرایی شد و در این شرایط اگر دیپلماسی علمی را ایجاد کنیم، سایر کشورها سود خواهند برد.

وی نمونه این اقدامات را انتشار مقالات ایرانی در مجلات بین المللی دانست که بهره آن نصیب کشورهای توسعه یافته شده است و اظهار کرد: ولی اگر نقشه جامع علمی کشور به خوبی اجرایی شود، تحقیقات پژوهشگران به سمت اهداف نقشه حرکت خواهد کرد و در این صورت دیپلماسی ایجاد شده به نفع کشور خواهد بود.

امی به بیان استعداد منطقه ای استان های کشور پرداخت و یادآور شد: در بیشتر کشورهای دنیا مشاهده شده است که در شهرهای مختلف بر اساس استعداد موجود اقدام به تربیت نیروی انسانی می کنند؛ ولی در ایران همه استان ها یک نوع مهندس و پزشک را تربیت می کنند.